شیمی اریا

لغت سود در صنعت مواد شیمیایی به عنوان نام یک ماده شیمیایی پر مصرف بکار برده می شود. سود صنعتی مد نظر ما با نام سود سوز آور|سود مایع| سود جامد پرک|سود کاستیک| کاستیک سودا | چرب گیر صنعتی | سود قلیا| سود پرک یا نام علمی سدیم هیدروکسید شناخته می شود.

سدیم هیدروکساید امروزه به صورت سود مایع یا سود پرک جامد مورد استفاده قرار می‌گیرد. سود جامد به نام سود پرک یا سود کاستیک پرک نیز شناخته می شود. سود پرک ماده ای جامد و سفید رنگ است که در دمای 1390 درجه سانتی گراد ذوب شده و دارای چگالی 13.2 گرم بر سانتی متر مکعب است. همان گونه که از اسم این ماده مشخص است (سود سوز آور) در صورتی که با پوست یا چشم تماس داشته باشد، باعث سوزش یا سوختگی شیمیایی می شود. حتی ممکن است تماس این ماده شیمیایی در تماس با چشم موجب کوری شود. پس اگر با این ماده سوزآور! سر کار داشتید حتماً دستورالعمل های ایمنی برای کار با سود کاستیک را رعایت کنید و آن‌ها را جدی بگیرید.

سود کاستیک در حالت جامد به سرعت رطوبت را جذب می کند. به همین دلیل باید در بسته بندی و حتی انبار کردن و حمل و نقل آن بسیار دقت کرد و از کیسه های مناسب استفاده نمود، چراکه نفوذ رطوبت به درون کیسه ها موجب کلوخه شدن سود پرک و افت شدید کیفیت و خلوص آن می شود.

برای تولید سود پرک از سود مایع استفاده می شود. سود مایع یا همان محلول سدیم هیدروکسید در گذشته با استفاده از فرایند سودا-آهک تولید می شده است، در آن فرایند کلسیم دی هیدروکسید با کربنات سدیم واکنش داده و سود سوزآور تولید می شده است، اما امروزه برای تولید سدیم هیدروکسید از روش کلر-قلیا | کلر آلکالی  استفاده می شود در این روش از الکترولیز محلول آب نمک در در راکتور های مختلف استفاده می شود.

هیدروکسید سدیم (Sodium hydroxide)یک ماده شیمیایی قدرتمند است که با فرمول شیمیایی  NaOH و نام های کاستیک سودا (Caustic Soda)، سود سوز آور، سود جامد پرک و گاهی چربی گیر صنعتی شناخته می شود. این یک ترکیب یونی شامل کاتیون سدیم Na+ و هیدروکسید آنیون OH است.

سود سوز آور در زمینه‌های مختلفی کاربرد دارد از جمله در تولید مواد شیمیایی، ابریشم مصنوعی، خمیر کاغذ و کاغذ، آلومینیوم، مواد پتروشیمی، پارچه، صابون و مواد شوینده به کار می‌رود. همچنین در آزمایشگاه ها برای تعیین غلظت اسیدهای مجهول در سنجش حجمی (تیتراسیون) اسید – باز از محلول قلیایی هیدروکسید سدیم استاندارد استفاده می‌شود.

مصارف سود پرک

کاستیک سودا یا همان سود پرک به دلیل ویژگی هایی که دارد در صنایع مختلف بسیاری کاربرد دارد . در ادامه مختصری از این صنایع  را ذکر کرده ایم 

در صنایع غذایی : صنعت شیر ، کنسرو سازی ، شیرین کردن زیتون ، تصفیه آب ، تولید شکلات ، تولید کاکائو و کارامل ، شستشوی سبزیجات و میوه ها ، نوشابه سازی ، تصفیه روغن ، تولید قند و شکر.
در صنایع فلزات و آبکاری : فلز ، روی ، آلومینیوم ، گالوانیزه و آبکاری ، شیشه.
در صنایع دارو سازی
در صنایع آرایشی بهداشتی
در صنایع الکل سازی
در صنایع باطریسازی و خنثی سازی اسید
در صنایع کاشی و سرامیک
در صنایع تولید شوینده ها و صابون
در صنایع کاغذ سازی و کارتن سازی
در صنایع تولید چربی گیر و جرم گیر
در صنایع نساجی و چرم
در صنایع رنگ رزی
در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی
در صنایع تولید مواد شیمیایی
در صنایع ابریشم مصنوعی
در آزمایشگاه ها برای تعیین غلظت اسیدها در آزمایش ها
در صنایع تولید چسب
در صنایع به عنوان ماده ضد عفونی کننده
احیا لاستیک
برای اطلاعات بیشتر به لینک مقابل مراجعه کنید. شیمی اریا

در شیمی تجزیه، یک محلول استاندارد محلولی است که حاوی دقیق غلظت شناخته یک عنصر یا یک ماده است. وزن مشخصی از ماده حل می‌شود تا یک حجم خاص ایجاد شود و با استفاده از یک ماده استاندارد مانند استاندارد اولیه تهیه می‌شود.

از محلولهای استاندارد برای تعیین غلظت سایر مواد مانند محلولهای موجود در تیتراسیوناستفاده می‌شود. غلظت محلول‌های استاندارد به‌طور معمول با واحد مول در لیتر (مول / L، اغلب با M برای مخفف مولاریته)، مول در هر دسیمتر مکعب (مول / DM 3، (kilomoles در هر متر مکعب (kmol / متر 3 ) بیان می‌شود.

یک استاندارد ساده با رقیق شدن یک عنصر یا یک ماده در یک حلال محلول که با آن واکنش نشان می‌دهد، بدست می‌آید. یک استاندارد اولیه یک معرف است که کاملاً خالص و پایدار است با آب هیدراتاسیون ندارد و وزن مولکولی بالایی دارد. برخی از استانداردهای اولیه تیتراسیون اسیدها شامل کربنات سدیم است.
 

محلول استاندارد محلول هایی هستند که از نظر غلظت،غلظت آنها به طور دقیقی اندازه گیری شده است.برای سنجش دقیق نرمالیته ی یک محلول آنها را به وسیله ی یک محلول که از قبل نرمالیته ی آنها تعیین شده و استاندارد اولیه شده است استفاده می کنیم.

محلولهای استاندارد بکار گرفته شده در تیتراسیونهای خنثی شده ، اسیدهای قوی یا بازهای قوی هستند. زیرا این اجسام در مقایسه با اسیدهای ضعیف و بازهای ضعیف بطور کاملتر با آنالیت واکنش می‌دهند. اسیدهای استاندارد ازاسید هیدرو کلرویک،اسید پرکلریک واسیدسولفوریک تهیه می‌شوند. اسید نیتریک بندرت بکار برده می‌شود، زیراخاصیت آن بعنوان یک اکسنده، عامل بالقوه‌ای برای واکنشهای جانبی ناخواسته است.

محلولهای استاندارد برای تیتراسیونهای خنثی شدن همواره از اسیدها یا بازهای قوی تهیه می‌شوند، زیرا این نوع واکنشگرهاتیزترین نقطه پایانی را ارائه می‌کنند.

استاندارد اولیه و ثانویه :

استاندارد اولیه یک ترکیب بسیار خالص است که در روش تجزیه ی حجمی نقش ماده مرجع را دارد. صحت یک روش به شدت به خواص این ماده بستگی دارد. که دارای خواص زیر است :

1.     خلوص بالا

2.     پایداری در جو

3.     نداشتن آب پوشی

4.     قیمت مناسب

5.     انحلال پذیری قابل قبول در محیط تیتراسیون

6.     جرم مولی نسبتا بالا

استاندارد ثانویه ترکیبی است که خلوص آن با تجزیه ی شیمیایی تعیین شده است و در روش تجزیه حجمی نقش ماده مرجع را دارد.

روش  روش تیتر کردن:

در عمل تیتر کردن، محلول استاندارد را از یک بورت به محلولی که باید غلظت آن اندازه گرفته می‌شود، می‌افزایند و این عمل تا وقتی ادامه دارد تا واکنش شیمیایی بین محلول استاندارد و تیتر شونده کامل شود. سپس بااستفاده از حجم و غلظت محلول استاندارد و حجم محلول تیتر شونده، غلظت محلول تیترشونده را حساب می‌کنند.

محلولهای استاندارد اسیدها و بازهای قوی را بطورگسترده‌ای برای تعیین آنالیتهایی بکار می‌برند که خود اسید یا بازند یا می‌توانندبا اعمال شیمیایی به چنین گونه‌هایی تبدیل شوند.

برای اطلاعات بیشتر به لینک مقایل مراجعه فرمایید. شیمی آریا

چراغ الکلی وسیله ایست که در آزمایشگاه ها و مراکز درمانی و بسیاری دیگر از مراکز مورد استفاده قرار می گیرد. این وسیله با سوزاندن الکل به عنوان سوخت، تولید حرارت می کند.

روش کار چراغ های الکلی با استفاده از سوختن فتیله داخل الکل است. سازوکار آن به این صورت است که یک محفظه (معمولا شیشه ای) قرار دارد که درون آن الکل می ریزند. یک فیتیله داخل الکل می ریند دور آن را محکم می کنند تا الکل موجود در چراغ الکلی تبخیر نشود. پس از آن، الکل از فیتیه بالا رفته و به نوک فیتیله می رسد. با آتش زدن فیتیله، الکل موجود در چراغ به آرامی سوخته و تولید حرارت می کند.

چراغ الکلی شیشه ای از جمله وسایل پرکاربرد بوده که در جاهای مختلف می تواند مورد استفاده قرار گیرد اما استفاده ی آن در یکسری جاها مانند آزمایشگاه و مراکز بهداشتی بیشتر است. این وسیله از یک مخزن جهت پر کردن الکل و یک فیتیله تشکیل شده است. این وسیله شعله ای بدون دود تولید می کند که برای استریل وسایل ظریف و کوچک مانند لوپها، سوزنها و پنس ها مورد استفاده قرار می گیرد.

از این وسیله عموما در جاهایی که گاز طبیعی نیز موجود نمی باشد استفاده می شود. این وسیله دارای شعله ای با ارتفاع نهایتا ۵ سانتی متر بوده.

خنک بودن این شعله به نسبت شعله ی چراغ بونزن بیشتر است . یک چراغ الکلی یک محفظه ی شیشه ای استوانه ای دهان گشاد با یک درپوش ویژه می باشد که در خود یک فتیله ی نخی گرد را نگه می دارد . اکثر چراغ های الکلی درپوش دیگری را نیز دارند که در بالای فتیله قرار می گیرد تا آن را خاموش کرده و جلوی تبخیر سوخت الکلی را هنگامی که به کار گرفته نمی شود ، بگیرد . کشیده شدن الکل درون محفظه به داخل فتیله توسط عمل مویینگی صورت می گیرد و به دنبال رسیدن به هوا تبخیر می شود . بخاری که شکل می گیرد مشتعل شده و با دمایی بین 500 و 900 درجه ی فارنهایت می سوزد که باید خاطر نشان کرد که این دما بستگی به محل شعله دارد . چراغ های الکلی معمولا هنگامی به کار گرفته می شوند که ، برای پروژه هایی نظیر کار با چوب ، آزمایش های آزمایشگاهی یا گرم کردن چیزی به منظور یک پروژه ی خاص ، حرارت اندکی مورد نیاز است .

چراغ الکلی معمولا به عنوان جایگزین چراغ بونزن استفاده می شود چون وزن فوق العاده سبک و ساختاری ساده دارد و به راحتی می توان آن را با دست جا به جا کرد.
چراغ الکلی یک نوع طراحی اجاق گاز با یک مشعل است که بدون نیاز به تنظیم فشار سوخت استفاده می شود و سوخت در مشعل قرار می گیرد و می سوزد تا زمانی که سوخت تمام شود یا توسط خود کاربر خاموش شود.
این چراغ ها هم چنین با نام اجاق گاز های کوله پشتی هم شناخته می شود چون وزن فوق العاده سبکی دارند.استفاده از آن ها معمولا برای کم کردن وزن بار در سفر های طولانی ، مفید است.هم چنین چراغ های الکلی ممکن است در درپوش های مهر و موم کننده ای قرار گیرند تا سوختی که چراغ را پر کرده است با قرار دادن درپوش آن روی آن به راحتی جا به جا شود تا اگر مشغل داغ است سوخته نشود چون غیر این باشد درپوش ممکن است آسیب ببیند.
چراغ الکلی از تنها سه قطعه تشکیل شده است یعنی یک مشعل ، یک محفظه ی سوخت و یک پشتیبان برای قرار دادن چراغ روی آن
وزن چراغ الکلی معمولا بین ۳۰ تا ۶۰ گرم است تا وزن آن برای حمل کردن در کوله پشتی به حداقل رسانده شود.

ویژگی های چراغ الکلی
چراغ الکلی هیچ نیازی به برق یا متصل بودن به شبکه گاز ندارد. به سادگی می توان آن را با الکل شارژ کرده و مجددا مورد استفاده قرار داد.
چراغ الکلی شعله ای کوتاه دارد.(گر نمی گیرد.)
چراغ الکلی در هنگام سوختن تولید دود  نمی کند.
چراغ الکلی با دمای پایینی می سوزد و در نتیجه برای ایجاد کردن دماهای بالا اصلا گزینه مناسبی نیست. برای ایجاد دماهای بالاتر در آزمایشگاه ها، به جای چراغ الکلی از چراغ بونزن استفاده می شود که شعله ای بسیار قویتر دارد.

مطالب بیشتر در شیمی آریا

طبقه بندی مواد شیمیایی

مواد شیمیایی بطور عمده به دو گروه بزرگ مواد معدنی و مواد آلی تقسیم بندی می‌شوند. هر یک از این دو گروه ، در دو مبحث شیمی آلی و شیمی معدنی بررسی می‌شوند. در این مطالعه ، خواص فیزیکی و شیمیایی مواد آلی و معدنی ، منابع ، طریقه سنتز و واکنش‌ها و … مورد بررسی قرار می‌گیرند.

مواد شیمیایی آلی

در قدیم ، ماده آلی به ماده‌ای اطلاق می‌گردید که بوسیله بدن موجودات زنده ساخته می‌شد. تا اینکه در سال 1828 ، “وهلر” (Wohler) دانشمند آلمانی ، برای اولین بار جسمی به نام اوره به فرمول CO(NH2)2 را در آزمایشگاه از یک ترکیب معدنی به نام ایزوسیانات تهیه نمود و از آن پس معلوم شد که می‌توان مواد آلی را نیز در آزمایشگاه ساخت.

امروزه بیش از یک میلیون نوع ماده آلی شناخته شده است که بسیاری از آنها را در آزمایشگاهها تهیه می‌کنند. مواد آلی ، به مواد غیر معدنی گفته می‌شود و با مواد معدنی تفاوتهای کلی در چند مورد دارند.

مواد شیمیایی معدنی

اگر شیمی آلی به عنوان شیمی ترکیبات کربن ، عمدتا آنهایی که شامل هیدروژن یا هالوژنها به علاوه عناصر دیگر هستند، تعریف شود، شیمی معدنی را می‌توان بطور کلی به عنوان شیمی عناصر دیگر در نظر گرفت که شامل همه عناصر باقیمانده در جدول تناوبی و همینطور کربن ، که نقش عمده‌ای در بیشتر ترکیبات معدنی دارد، می‌گردد.

شیمی آلی - فلزی ، زمینه وسیعی که با سرعت زیاد رشد می‌کند، به علت اینکه ترکیبات شامل پیوندهای مستقیم فلز - کربن را بررسی می‌کند دو شاخه را بهم مرتبط می‌سازد. همانطوری که می‌توان حدس زد، قلمرو شیمی معدنی با فراهم کردن زمینه‌های تحقیقی اساسا نامحدود ، بسیار گسترده است.

مقایسه مواد آلی و مواد معدنی

مواد شیمیایی آلی و معدنی با همدیگر تفاوتهای کلی دارند که عبارتند از:

در تمام مواد آلی حتما کربن وجود دارد، در صورتی که مواد معدنی بدون کربن بسیارند. ضمنا در ترکیبات آلی ، اتمهای کربن می‌توانند با یکدیگر ترکیب شوند و زنجیرهای طویل تشکیل دهند، در حالی‌که این خاصیت در عناصر دیگر خیلی کمتر دیده می‌شود.

مقاومت مواد آلی در برابر حرارت از مواد معدنی کمتر است.

اغلب واکنش‌های میان مواد آلی کند و دو جانبه یا تعادلی هستند، در صورتی‌که اغلب واکنش‌های معدنی تند می‌باشند.

در ترکیبات آلی ، ممکن است 2 یا چند جسم مختلف با فرمولهای ساختمانی مختلف ، دارای یک فرمول مولکولی باشند که در این صورت به آنها ایزومر یا همفرمول گفته می‌شود. مثلا الکل معمولی C2H5OH با جسمی به نام اتر اکسید متیل CH3OCH3 همفرمول یا ایزومر است. زیرا هر دو دارای فرمول بسته یا مولکولی C2H6O هستند، در صورتی که پدیده ایزومری در ترکیبات معدنی وجود ندارد.

منبع : مواد شیمایی سیگما آلدریچ